Είναι δύσκολο να διαβάσει κανείς τα νέα σήμερα χωρίς να δει μια ανακοίνωση που να σχετίζεται με απολύσεις. Μόλις αυτή την εβδομάδα, η Morgan Stanley ανακοίνωσε ότι θα μειώσει το ανθρώπινο δυναμικό της κατά 2%, η Buzzfeed δήλωσε ότι θα μειώσει το προσωπικό κατά 12% και η PepsiCo δήλωσε ότι σχεδιάζει να μειώσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας. Το ίδιο ισχύει και για την Redfin (13%), την Left (13%), το Stripe (14%), Το Snap (20%), το Open door (18%), το Meta (13%) και το Twitter (50%). Τόσες πολλές εταιρείες προβαίνουν σε απολύσεις πρόσφατα, που οι επιχειρηματίες τεχνολογίας και ανθρώπινου δυναμικού ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν εφαρμογές ιχνηλάτησης απολύσεων όπως η TrueUp Tech και η Layoffs.fyi, ειδικά για την παρακολούθηση των μειώσεων του προσωπικού σε ολόκληρο τον τομέα της τεχνολογίας.
Παραδοσιακά, οι εργοδότες καταφεύγουν σε απολύσεις κατά τη διάρκεια της ύφεσης για να εξοικονομήσουν χρήματα. Οι εταιρείες συνεχίζουν να προσκολλώνται στην ιδέα ότι η μείωση του προσωπικού θα προσφέρει την καλύτερη, ταχύτερη ή ευκολότερη λύση στα οικονομικά προβλήματα.
Τι διαφορετικό έχουν οι απολύσεις σήμερα;
Αυτά τα ευρήματα δεν έχουν αλλάξει τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Αυτό που είναι διαφορετικό τώρα είναι το ευρύτερο κοινωνικό τοπίο στο οποίο εκτυλίσσονται οι σημερινές απολύσεις. Για να λάβουν έξυπνες και ανθρώπινες αποφάσεις στελέχωσης στη σημερινή οικονομική αναταραχή, οι ηγέτες πρέπει πρώτα να κατανοήσουν τρεις πρόσφατες τάσεις.
Τα νέα ταξιδεύουν πιο γρήγορα
Στο παραδοσιακό προ-πανδημικό περιβάλλον γραφείου, τα νέα για μείωση προσωπικού ενδέχεται να ήταν πιο φανερά όταν κάποιος εργαζόμενος έβλεπε το αναστατωμένο πρόσωπο ενός συναδέλφου του μετά από μια ξαφνική συνάντηση με το αφεντικό.
Σήμερα μπορεί το προσωπικό να είναι διασκορπισμένο, αλλά ένα μόνο μήνυμα στο Slack ή στο Teams μπορεί αμέσως να ειδοποιήσει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο για νέα που αφορούν απολύσεις. Είτε οι εταιρείες το θέλουν με αυτόν τον τρόπο είτε όχι, η επικοινωνία είναι ταυτόχρονα εσωτερική και εξωτερική, εξαπλώνεται από τους εργαζόμενους στα κοινωνικά μέσα, τους δημοσιογράφους και τα εμπορικά μέσα που εξυπηρετούν συγκεκριμένες βιομηχανίες, αλλά και τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτά.
Η εταιρική λήψη αποφάσεων βρίσκεται στο μικροσκόπιο
Οι επιχειρήσεις χρειάζονταν πάντα να δικαιολογούν τις ενέργειές τους, αλλά σήμερα η εταιρική λογική υπόκειται σε ευρύτερο έλεγχο τόσο στα παραδοσιακά όσο και στα κοινωνικά μέσα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στον τομέα της τεχνολογίας, του οποίου τα προϊόντα και οι υπηρεσίες είναι βαθιά ενσωματωμένα στην καθημερινή μας ζωή και των οποίων οι ηγέτες έχουν πετύχει ένα “celebrity status.” Μια γρήγορη ματιά σε οποιαδήποτε πλατφόρμα κοινωνικών μέσων θα αποκαλύψει ότι οι πελάτες μοιράζονται γρήγορα τις έντονες απόψεις τους σχετικά με τις στρατηγικές που ακολουθούν οι εταιρείες.
Σήμερα, η κακή μεταχείριση των εργαζομένων φαίνεται κοντόφθαλμη και είναι αντίθετη με τα συμφέροντα των εταιρειών. Στο παρελθόν, η απόφαση μιας εταιρείας να μειώσει θέσεις μπορεί να ήταν αντίθετη από μια μικρή ομάδα υποστηρικτών εργασιακών δικαιωμάτων. Σήμερα, χάρη στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης, ο καθένας μπορεί να αμφισβητήσει τις αποφάσεις μείωσης του ανθρώπινου δυναμικού και να ρωτήσει: “δεν μπορούν να δουν ότι κανείς δεν θα θέλει να εργαστεί για μια εταιρεία που το κάνει αυτό;”
Η πανδημία έδειξε ότι οι εταιρείες έχουν άλλες επιλογές.
Τους πρώτους μήνες της πανδημίας, ορισμένες εταιρείες ανακοίνωσαν μαζικές απολύσεις. Αλλά όχι όλες. ο Marc Benioff δεσμεύτηκε δημοσίως ότι η Salesforce δεν θα έκανε “σημαντικές” απολύσεις για 90 ημέρες και ζήτησε από άλλες εταιρείες να δεσμευτούν να κάνουν το ίδιο. Πολλές εταιρείες, όπως η Starbucks, η Bank of America και η Morgan Stanley, διαβεβαίωσαν το προσωπικό ότι, εκτός και αν υπήρχε θέμα απόδοσης, οι θέσεις εργασίας ήταν ασφαλείς μέχρι το τέλος του 2020. Άλλοι διευθύνοντες σύμβουλοι έκαναν παρόμοιες προσωρινές δεσμεύσεις χωρίς απολύσεις για να μειώσουν το άγχος των εργαζομένων .
Αυτές οι εταιρείες ανακοίνωσαν μια διαφορετική προσέγγιση, συμπεριλαμβανομένων των μειώσεων μισθών για τα στελέχη, της αναστολής των εργαζομένων αντί του τερματισμού, και ακόμη και μερικές φορές οι ίδιοι απείχαν από τους βασικούς μισθούς. Ορισμένοι Διευθύνοντες Σύμβουλοι προσέφεραν επιχορηγήσεις σε εργαζόμενους που αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες ή έδωσαν στους εργαζόμενους επιπλέον προσωπικό χρόνο για να διευκολύνουν τις αυξημένες απαιτήσεις φροντίδας τους.
Κατά τη λήψη αυτών των ενεργειών, οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι ανακοίνωσαν ότι οι εργαζόμενοι είχαν σημασία. Αλλά αυτές οι δηλώσεις άφησαν επίσης τους ηγέτες εκτεθειμένους σε κατηγορίες υποκρισίας όταν πολλοί από αυτούς κατέφυγαν σε μειώσεις προσωπικού αργότερα το 2020, παρά τα κέρδη ρεκόρ και τις εξαγορές μετοχών.
Τι δεν έχει αλλάξει σχετικά με τις απολύσεις
Η έρευνα δείχνει ότι οι απολύσεις εξακολουθούν να έχουν επιζήμιες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σε ιδιώτες και εταιρείες.
Οι απολύσεις καταστρέφουν την εμπιστοσύνη
Το 85% των ερωτηθέντων αξιολόγησαν την απώλεια θέσεων εργασίας ως την κορυφαία ανησυχία τους στο βαρόμετρο εμπιστοσύνης του Edelman 2022. Οι απολύσεις καταστρέφουν την εμπιστοσύνη διακόπτοντας τη σχέση μεταξύ προσπάθειας και ανταμοιβής. Η προϋπόθεση μιας απόλυσης είναι ότι αν δεν ήταν για τις οικονομικές συνθήκες που αντιμετωπίζει η επιχείρηση, οι εργαζόμενοι θα διατηρούσαν τις δουλειές τους εφόσον τις εκτελούσαν καλά.
Στον τομέα της εμπιστοσύνης, αυτό που έχει σημασία είναι ότι οι εργαζόμενοι καλούνται να είναι πρόθυμα ευάλωτοι στην εξουσία που έχει η εταιρεία προς αυτούς, και να εμπιστεύονται ότι η εταιρεία θα ενεργήσει με τρόπους που δεν παραβιάζουν την εμπιστοσύνη τους. Η έρευνα διαπιστώνει ότι, μόλις προδοθεί η εμπιστοσύνη, τότε είναι δύσκολο να ανακάμψει.
Οι απολύσεις έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στην υγεία και τα οικονομικά των ανθρώπων
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η απόλυση κατέλαβε την έβδομη θέση μεταξύ των πιο αγχωτικών εμπειριών ζωής πάνω από το διαζύγιο, μια ξαφνική και σοβαρή βλάβη της ακοής ή της όρασης, ή ο θάνατος ενός στενού φίλου. Οι ειδικοί συμβουλεύουν ότι χρειάζονται, κατά μέσο όρο, δύο χρόνια για να ανακάμψουν από το ψυχολογικό τραύμα της απώλειας εργασίας.
Για τους υγιείς εργαζόμενους χωρίς προϋπάρχουσες συνθήκες υγείας, οι πιθανότητες ανάπτυξης ενός νέου προβλήματος υγείας αυξάνονται κατά 83% τους πρώτους 15 έως 18 μήνες μετά την απόλυση, με τις πιο συχνές καταστάσεις να είναι ασθένειες που σχετίζονται με το άγχος, συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης, των καρδιακών παθήσεων και της αρθρίτιδας.
Η ψυχολογική και οικονομική πίεση της απόλυσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτοκτονίας κατά 1,3 έως 3 φορές. Οι απολυμένοι υπάλληλοι έχουν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, τέσσερις φορές τον κίνδυνο κατάχρησης ουσιών και έξι φορές τον κίνδυνο διάπραξης βίαιων πράξεων, συμπεριλαμβανομένης της κακοποίησης συντρόφων και παιδιών. Το άγχος που προκαλείται από μια απόλυση μπορεί ακόμη και να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου.
Οι εκτοπισμένοι εργαζόμενοι, ως ομάδα, βιώνουν απώλειες εισοδήματος που μπορούν να διαρκέσουν για το υπόλοιπο της σταδιοδρομίας τους: οι εργαζόμενοι που έχασαν τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της ύφεσης του 1981 είδαν μείωση των αποδοχών κατά 30% κατά τη στιγμή της απόλυσης τους. Είκοσι χρόνια αργότερα, οι περισσότεροι από αυτούς λάμβαναν 20% χαμηλότερο μισθό από τους εργαζόμενους που διατήρησαν τη δουλειά τους.
Οι απολύσεις επηρεάζουν αρνητικά τις εταιρείες με τρόπους που είναι δύσκολο να οριστούν
Από το 1990, οι ερευνητές έχουν μελετήσει τις επιπτώσεις των απολύσεων στην απόδοση της επιχείρησης για να κατανοήσουν εάν οι προγραμματισμένες βελτιώσεις πραγματοποιούνται στην πράξη. Τα αποτελέσματα είναι λιγότερο σαφή από ό, τι θα περίμενε κανείς.
Τα ευρήματα των μελετών δύο δεκαετιών είναι διφορούμενα: η πλειονότητα των επιχειρήσεων που πραγματοποιούν απολύσεις δεν βλέπουν βελτιωμένη κερδοφορία, είτε μετράται με απόδοση περιουσιακών στοιχείων ή απόδοση πωλήσεων. Οι απολύσεις είναι ιδιαίτερα δύσκολες για την απόδοση των εταιρειών με μεγάλη εξάρτηση από την έρευνα και ανάπτυξη, τη χαμηλή ένταση κεφαλαίου και την υψηλή ανάπτυξη. Η ανταπόκριση της αγοράς στις απολύσεις ήταν επίσης λιγότερο θετική από ό, τι αναμενόταν, με τις τριήμερες τιμές των μετοχών των επιχειρήσεων που πραγματοποιούν απολύσεις γενικά ουδέτερες. Υψηλότερες αποτιμήσεις δόθηκαν για απολύσεις που θεωρούνται ότι βοηθούν τις επιχειρήσεις που βρίσκονται σε οικονομική δυσχέρεια να επιστρέψουν στην κερδοφορία, καθώς και εκείνες που ήταν πιο στρατηγικές και προέβλεπαν μακροπρόθεσμα. Οι απολύσεις που πραγματοποιήθηκαν μόνο με σκοπό τη μείωση του κόστους έτειναν να οδηγήσουν σε πτώση της τιμής των μετοχών.
